شناخت و کاربرد سیستم های مختلف آبیاری تحت فشار

سیستم شاتگان یا قرقره ای
سیستمی است که مزرعه را به صورت نوار آبیاری می کند و نحوه کار طوری است که ارابه که در بالای آن گان ( آبپاش یا فواره ) نصب گردیده است بعد از استقرار دستگاه در ابتدای نوار ، توسط تراکتور به انتهای نوار حمل می شود. بعد از روشن شدن سیستم ، آبپاش شروع به حرکت می کند و آبپاشی انجام می ­گیرد، ضمن آبیاری نواری ، ارابه خود به خود به طرف ابتدای نوار حرکت می کند تا آبیاری نوار به پایان می رسد. کار آبیاری به همین منوال تا انتهای مزرعه ادامه می یابد تا دور آبیاری کامل شود و محل آبگیری از شیرهای هیدرانت که در روی خط اصلی نصب گردیده اند تحقق می یابد .
نکات ایمنی :
1 ـ مقررات و اصول ایمنی و سلامتی در هنگام کار رعایت گردد و شلنگ ها و اتصالات فشار قوی را محفوظ داشته و ایمنی آن را مد نظر داشته باشید .
2 ـ زنجیره های ایمنی محافظ شافت پی تی او را به یک نقطه ثابت وصل کنید و از آبپاش در حال کار فاصله بگیرید .
3 ـ ماشین برای انجام هر گونه تنظیم و یا تعمیر متوقف گردد و به منظور راه اندازی یا حمل و نقل ماشین ، تنه اصلی بایستی به وسیله پین قفل ایمنی ثابت و محکم گردد .
4 ـ شیرها و دریچه های تحت فشار به آرامی باز شوند و هرگز از سرعت مجاز حداکثر 10 کیلومتر در ساعت تجاوز نگردد .
محاسن و معایب دستگاه :
1 ـ آبگیری از شیرهای هیدرانت یا از کانال به راحتی انجام گرفته و برای آبیاری تکمیلی مناسب می باشد .
2 ـ به دلیل سنگینی دستگاه وجود تراکتور برای حمل دستگاه و ارابه فواره دار ضروری بوده و برای کار آن در مزرعه وجود جاده دسترسی الزامی است و در زمانی که شدت وزش باد شدید است نبایستی عمل آبیاری را انجام داد .
دستگاه آبیاری بارانی دوار مرکزی ( سنتر پیوت )
سیستم دوار مرکزی نوعی دیگر از آبیاری بارانی است که نام خارجی آن سنتر پیوت می باشد که به صورت اسپری و یا اسپیرینکر عمل آبپاشی را انجام می دهد و به صورت عقربه ساعت حرکت می نماید و زمین زراعی را به صورت دایره ای آبیاری می کند .
مشخصات فنی دستگاه :
تعداد دهانه در انواع مختلف : 8 ـ7ـ 6 و 5 عدد
طول هر دهانه : حدودا 5/52 متر
طول کل دور دستگاههای مختلف سنتر پیوت : 432 ، 5/379 ، 327 و 5/274 متر به شعاع آبیاری 435 ، 382 ، 330 و 5/277 متر
قطر لوله :
( اینچ ) ـ قدرت الکتروموتورهای نصب شده در چرخها 5/1 کیلومتر
ولتاژ دستگاه :
380 ولت و حداقل زمان چرخش یک دور دستگاه 24 ـ 21 ـ 18 و 15 ساعت بوده و عمق متوسط بارش در یک دور 88/9 میلی متر است و هم چنین دستگاه شامل سیستم دکل مرکزی ، خرپاها و میل های کششی ، تابلوی برق دهانه و کابل برق و سیستم دکل چرخ می باشد .
نکات ایمنی :
1 ـ بایستی یک نفر اپراتور برای کار دقیق دستگاه مشخص گردد تا راه اندازی دستگاه را عهده دار باشد .
2 ـ بایستی ایستگاه پمپاژ دقیقا از نظر فشار کارکرد کنترل شود چون اگر فشار از حد مجاز ( 5/1 ) بار پایین بیاید دستگاه خاموش خواهد شد .
3 ـ جهت کار مناسب دستگاه بایستی تابلوی برق و متعلقات مربوطه به آن دقیقا بررسی و بطور منظم از آنها استفاده شود .
4 ـ مواظب باشیم که قسمت ایمنی دستگاه همیشه سالم باشد چون اگر به هر دلیل دهانه ای از حالت خطی خارج شود قسمت ایمنی عمل خواهد کرد و دستگاه خاموش خواهد شد .
5 ـ از لامپهای سیگنال روی دستگاه که 3 تا از آنها نشان دهنده وجود برق و 7 تای بقیه مربوط به مدار زمان هستند خوب مواظبت کنیم .
6 ـ بایستی کلیه قسمتهای دستگاه بعد از آبیاری دقیقا کنترل و بررسی شوند .
7 ـ در فصل زمستان بایستی کلیه جزئیات دستگاه که پر قیمت و سبک هستند پوشانده شوند تا در امان باشند .
محاسن و معایب دستگاه :
1 ـ در سطوح وسیع کارآئی بالائی دارد ، راندمان آبیاری را بالا می برد و باعث توزیع یکنواخت آب می گردد .
2 ـ قابل استفاده برای انواع کشت هاست و در مصرف انرژی و نیروی انسانی با صرفه تر است .
3 ـ دستگاه پیچیده است بنابراین برای راه اندازی ، حفظ و نگهداری آن حضور شخصی که فنی و کاردان بوده و به کلیه جزئیات دستگاه وارد ضروری است .
4 ـ قیمت دستگاه بالاست و فقط در تعاونی ها و کشت و صنعت ها و در طرح های خیلی بزرگ قابل نصب است .
دستگاه آبیاری بارانی لینیر ( خطی ) :
دستگاهی است که شباهت زیادی به سنترپیوت داشته با این تفاوت که زمین زراعی را بطور خطی آبیاری می کند و محل آبگیری از کانال می باشد .
مشخصات فنی ، نکات ایمنی و معایب و محاسن دستگاه تقریبا شبیه دستگاه سنترپیوت می باشد .
هیدروفلوم ( لوله های آبیاری دریچه دار )
هیدروفلوم لوله بدون درزی است که بسادگی روی زمین قرار گرفته و به هر منبع آب اعم از حوضچه سر چاه و یا کانال های آب و غیره وصل شده و نیاز به فشار کاری بسیار کم دارد و در سخت ترین شرایط آب و هوائی و بادهای تندکارائی خود را به اثبات رسانده است .
مزایای استفاده از هیدروفلوم :
ـ نصب و راه اندازی سریع و آسان در زمانی کمتر از نصف روز بوده و نیازی به حفر و نگهداری نهر و جوی نیست .
ـ با انعطاف پذیری بیشتر قابل نصب در هر مزرعه بوده و با استفاده از آن بلافاصله امکان آبیاری فراهم می گردد .
ـ با توجه به مقاومت عالی هیدروفلوم در مقابل عوامل شیمیایی کلیه مواد شیمیایی و کودهای محلول در این روش آبیاری قابل استفاده است .
ـ نیازی به خرید سیفون ، هواگیری و نصب و جا به جایی سیفونها نیست و هزینه های آن قابل صرفه جویی است .
ـ نیازی به نصب آبگیرها در طول نهر آبیاری به واسطه تغییرات اندک شیب نیست .
ـ 50 % در مصرف آب صرفه جویی شده و کارگر مورد نیاز آبیاری به یک سوم تقلیل می یابد .
ـ در مقایسه با سایر روشها هزینه سرمایه گذاری یک دهم تا یک دوازدهم می باشد .
ـ کمترین سرمایه گذاری در مقایسه با سایر روشها ی مدرن آبیاری به میزان یک دهم تا یک دوازدهم سیستم های موجود
ـ عدم نیاز به مصرف انرژی و استفاده از موتور و پمپ در دور آبیاری و در نتیجه حداقل هزینه تعمیر و نگهداری و عدم نیاز به پرسنل متخصص در مزرعه
ـ برای آبیاری انواع کشتهای ردیفی و کرتی از قبیل چغندر ، گوجه فرنگی ، ذرت ، یونجه و برنج مورد استفاده قرار می گیرد .
ـ سهولت نصب و جمع آوری و استفاده مجدد از آن امکان پذیر بوده و برای انتقال بدون اتلاف آب از یک نقطه به نقطه دیگر به کار می رود .
ـ از رشد و گسترش و انتقال بذر علف های هرز در مسیر لوله و نیز از شستشوی خاک جلوگیری می شود .



آبیاری قطره ای :
آبیاری قطره ای یکی از روش های پیشرفته و تکامل یافته آبیاری تحت فشار است که در آن آب به صورت قطره توسط قطره چکان به میزان لازم در اختیار درختان و انواع محصولات وجینی قرار می گیرد و فقط منطقه اطراف ریشه را خیس می کند و در واقع با مصرف حداقل آب ، نیاز آبی گیاه تامین می گردد . یعنی رساندن آب به گیاهان به مقدار کم و دفعات زیاد .
مشخصات فنی سیستم :
قسمت اصلی کنترل ـ لوله های اصلی آبرسان ـ لوله های آبده ـ قطره چکان ها
قسمت اصلی کنترل شامل قسمت های زیر می باشد : الف ـ هیدروسیکلون ، ب ـ فیلتر شن ، ج ـ مرکز کنترل ، د ـ تانک کود ، À ـ فیلتر توری
در سیستم آبیاری قطره ای آب از مرکز کنترل وارد لوله های آبرسان شده و سپس از طریق لوله های فرعی به قطره چکانها رسیده و از آنجا به صورت قطره به زمین می ریزد و مرکز کنترل ، فیلترهای مختلف برای گرفتن شن ، جلبکها و ذرات معلق در آب وجود دارد .
محاسن و معایب سیستم :
ـ تمامی مزایای سیستم در صفحه یک آورده شده است .
ـ گرفتگی قطره چکان به دلیل املاح موجود در آب وجود دارد .



آبیاری قطره ای سوپر دریپ
در این نوع سیستم لوله ها به صورت نوارهایی در روی سطح خاک قرار می گیرند . در هر 10 ـ 20 ـ 30 سانتیمتری دارای قطره چکان می باشند این نوارها برای کشت های ردیفی ، انواع سبزیجات ، توت فرنگی ، موز ، ذرت ، نیشکر ، گیاهان علوفه ای ، گیاهان گلخانه ای ، هندوانه ، خربزه ، خیار ، گوجه فرنگی ، کاهو ، کلم ، سیب زمینی ، فلفل ، هویج ، پیاز ، چغندر قند ، پنبه ، گل آفتابگردان ، تاکستان انگور و نهالستان ها مناسب می باشد .
مزایای آبیاری قطره ای سوپر دریپ :
ـ فضای انبارداری و سهولت نگهداری در بین فصول رشد محصول حداقل بوده و سبک با قابلیت حمل آسان می باشد .
ـ اتصالات آن به صورت قطعات ساده و استاندارد موجود است و روش کارگذاری آن به صورت دستی و ماشینی بسیار ساده است .
ـ باعث صرفه جویی در آب ، نیروی انسانی و کود شده و کیفیت محصول را افزایش داده و همچنین هزینه آن بسیار کم است .
ـ جنس پلاستیکی مخصوص آن از چسبیدن جلبک ها و رسوبات معدنی جلوگیری می کند .
در مقابل گرما و اشعه ماوراءبنفش ، کلیه کودهای شیمیایی ، سموم ، دفع آفات و اسپری های کشاورزی مقاوم است .
ـ قابلیت نصب روی خاک ، زیر خاک و یا حتی معلق بوده و یکنواختی آبدهی آن تا 2/99 درصد نیز می رسد .
ـ قطره چکانها از اجزا لوله بوده و در نتیجه امکان جدا شدن آنها از سیستم مرتفع گردیده .
ـ قوی و بادوام بوده و تحت تاثیر باد قرار نگرفته و قابل استفاده تا 3 سال زراعی می باشد .
ـ قرقره های استاندارد به طول 1000 تا 2000 متر می باشد .



محدودیت های آبیاری تحت فشار
1 ـ سرمایه گذاری اولیه آن بیشتر است .
2 ـ برای راه اندازی سیستم استفاده از برق ، گازوئیل و بنزین ضروری است .
3 ـ اگر آب به صورت حق آبه باشد احداث استخر جهت ذخیره آب الزامی است .
4 ـ در زمان وجود باد در منطقه نبایستی از سیستم استفاده کرد .
5 ـ زمانی که آب خیلی شور باشد نبایستی از آبیاری تحت فشار استفاده کرد .
خلاصه :
1 ـ کشاورزان عزیز قبل از استفاده از روشهای ذکر شده باید از سیستم های اجرا شده در مناطق مختلف استان و یا استانهای همجوار بازدید و اطلاعات کامل را جمع آوری و آموزش های لازم را طی نمایند تا در زمان بهره برداری و نگهداری با مشکل مواجه نگردند و در این ارتباط با مراجعه به سازمان جهاد کشاورزی و با هم فکری کارشناسان و مروجین آگاهانه عمل نمایند .
2 ـ در زمانی که شرایط جوی مناسب آبیاری نباشد ( باد شدید و گرمای زیاد ) بایستی آبیاری را تعطیل و به زمان دیگری موکول نمود .
3 ـ کشاورزان صاحب اراضی کوچک بایستی اراضی خود را یکپارچه و اقدام به تشکیل تعاونی نمایند تا بتوانند از این سیستم به نحو احسن استفاده نمایند .
4 ـ با توجه به کمبودآب در کشور به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک ، کشاورزان با استفاده از این روشها در میزان مصرف آب صرفه جویی نمایند و با مدیریت صحیح بتوانند گام موثری در جهت رسیدن به خود کفائی کشاورزی بر دارند .

بیماری باکتریایی آتشک درختان میوه و روشهای کنترل آن

مقدمه:

بیماری آتشک یا همان فایر بلایت که توسط یک نوع باکتری ایجاد می شود یکی از شدیدترین  ومخرب ترین بیماری درختان میوه دانه دار محسوب می شوند که بیشترین خسارت رابه درختان گلابی، سیب وارد می کند .انتخاب نام آتشک یاسوختگی آتشین  برای این بیماری ظاهرا به جهت توصیف وضعیت درختان مبتلا بهترین انتخاب بوده است چراکه با داشتن شاخه ها وبرگهای سیاه شده، ظاهری کاملاً مشابه به یک درخت آتش گرفته به خود می گیرد .بیماری آتشک نه تنها منجر به کاهش سالیانه محصول درخت می گردد بلکه به واسطه انهدام شاخه های کوچک میوه دهنده وشاخه های اصلی وگاه تمام درخت باعث کاهش محصول در سالهای بعد نیز می شود ونهالهای مبتلا در خزانه ها به علت آلودگی به باکتری غیر قابل فروش شده و آلودگی درخت منجر به مرگ آن می گردد به همین جهت خسارت شدیدی در باغات میوه ایجاد می کند .

 

علائم بیماری :

علائم بیماری آتشک بجز در موارد استثنایی براحتی قابل تشخیص بوده وبه آسانی می توان از علائم سایر بیماریهای سیب وگلابی تمیز داد .بارزترین علائم این بیماری برروی درختان گلابی، به و سیب ،وجود برگها وشکوفه های به ظاهر سوخته برروی شاخه ها است  هنگامیکه شاخه های تازه وجوان آلوده باشند انتهای شاخه ها خم شده وحالت عصایی به خود میگیرند که به آن سر عصایی شدن شاخه هامی گویند .اولین علائم بیماری معمولاًبرروی گلها ظاهرمی شود بطوریکه ابتدا گلها حالت آب سوخته پیدا کرده وآنگاه پژمرده وچروکیده می شوند وبه رنگ قهوه ای تیره تا سیاه در می آیند . شکوفه های آلوده ممکن است بیفتند ولی معمولا بصورت آویزان وچسبیده باقی می مانند پس از شکوفه ها شاخه های جوان وتُرد وآبدار ویا جوشهای اطراف درختان حساسیت بیشتری به این بیماری نشان داده وآلوده می شوند واغلب انتهای این شاخه ها خم شده وبه شکل عصا در می آید وآلودگی بر روی برگها نیز از محل رگبرگها ایجاد و به تدریج برگها آب سوخته وخشک شده وچسبیده به شاخه های آلوده باقی می ماند و این تغییر رنگ در درختان گلابی به رنگ سیاه،در درختان (به)به رنگ قهوه ای تیره ودردرختان سیب به رنگ قهوه ای روشن ظاهر می شود .

 

عوامل موثر در کسترش وتوسعه بیماری :

یکی از عوامل مهم وتاثیر  گذار بر توسعه بیماری آتشک شرایط آب وهوایی حاکم بر منطقه است .درجه حرارت (29-24درجه) و مقدار رطوبت محیط نیز که به اشکال باران،شبنم یا رطوبت نسبی بسیار زیاد دیده می شود از عوامل باکتری این بیماری محسوب میشود. دومین عامل که مهمترین عامل انتقال و انتشار این بیماری میباشد حشرات،مخصوصا“ زنبور عسل است که این حشرات از یک طرف با حمل عامل بیماری بر روی بدن خود انتشار باکتری می گردند و از طرف دیگر به واسطه تغذیه از گیاهان ،میزبان ورود باکتری به درون گیاه میشوند.

 

روشهای مبارزه وکنترل :

کنترل این بیماری به روش شیمیایی وبا استفاده از سم به تنهایی مشکل ویا غیر ممکن می باشد .بنابراین استفاده از روشهای پیشگیری ورعایت نکات زیر لازم وضروری است :

1- نظر به اینکه انتقال بیماری از منطقه ای به منطقه ای دیگر معمولا از طریق نهال، قلمه ویا پیوندک صورت می گیرد بنابراین نهال وقلمه ویا پیوندک مورد نیاز از مناطق سالم و عاری از بیماری تهیه گردیده وسعی شود از ارقا م مقاوم استفاده گردد.

2– باغات از نظر تغذیه مورد توجه قرا گیرند واز مصرف زیاد کود ازته که سبب افزایش رشد و رویشی وابدار شدن شاخه شده وحساسیت درختان را نسبت به این بیماری افزایش میدهد خودداری شود

3- اندام های آلوده هرس و منهدم گردند وعلفهای هرز باغ واطراف درختان حذف شوند.

4- وسایل کار اعم از قیچی ،چاقو ،اره وغیره با الکل یا مایع ضد عفونی کننده پس از هرس هر درخت ضد عفونی گردند

5- نظربه اینکه زنبور عسل مهمترین عامل انتقال این بیماری در زمان گلدهی است از استقرار کندوهای زنبور عسل در باغات ومناطق آلوده جدا خودداری گردد.

6- از آنجایی که حشرات (همچون شته ها ،زنجره ها وپسیلها )به همراه کنه ها از عوامل انتقال بیماری در طول فصل رویشی محسوب میگردند مبارزه موثر با این حشرات در زمان رشد رویشی درختان ضرورت دارد

7- باغات آلوده با محلول سمی بردو یکبار در پاییز وسه بار در بهار در زمان گل دهی درختان، یک نوبت در موقعی که 5 درصد شکوفه باز شده است ،یک نوبت در زمانی که 50 درصد شکوفه ها ویک نوبت در زمان باز شدن تمام گلها سمپاشی گردند.

 

انتخاب نهال سالم وعاری از بیماری، گام اساسی در احداث وتوسعه ی باغات و تولید اقتصادی محصولات باغی می باشد

برای مدیریت وجلوگیری از بیماری آتشک لازم است تلفیقی از روشهای پیشگیری وکنترل انجام گیرد.

منبع : وب سایت سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل

مبارزه با علفهای هرز مزارع گندم

تعریف

هرگیاهی که به صورت ناخواسته وبر خلاف کشاورزدر مزرعه رویش پیداکند علف هرز محسوب میگردد،به بیان بهتر علف هرز گیاهی است که بر خلاف محصول مورد کشت در مزرعه رشد کند هرچند که خود جزو گیاهان زراعی بوده وبه تنهایی ممکن است به  یک محصول کشت شود ولی در مزرعه مورد نظر به عنوان عامل تلقی شده وعلف هرز  محسوب می گردد.

اهمیت اقتصادی وخسارت :

با توجه به رشد روز افزون جمعیت انسانی در جهان مسئله نیاز غذایی  و تامین آن به عنوان یک مشکل اصلی ودغدغه جدی همواره برای بشریت امروز جزو مسائل مهم تلقی گردیده وعلی رغم تلاش در جهت افزایش تولید ؛دائما از سوی عوامل خسارت زا اعم از زنده وغیر زنده تحت تاثیر قرارگرفته که یکی از عوامل زنده تاثیر گذار در کاهش محصول علفهای هرز هستند . علفهای هرز به دوصورت کمی وکیفی به محصول خسارت وارد می کنند:

خسارت کیفی آن باعث کاهش کیفیت و ارزش غذایی ویا مسمومیت محصول (در صورت اختلاط بیش از حد با محصول )می شود وخسارت کمی باعث کاهش مقدار تولید در واحد سطح می گردد.

به بخشی از این خسارت های ایجاد شده اختصاراً اشاره می گردد

1- رقابت با محصول اصلی در جذب رطوبت ،مواد غذایی،اشغال فضا ونهایتاًکاهش محصول اصلی   

2- خسارت از طریق ترشح مواد سمی در داخل خاک ومسموم کردن گیاهان زراعی

3- ایجاد مسمومیت در دام وطیور وحتی خود انسان توسط بعضی از علفهای هرز سمی به صورت مختلف (اختلاط با محصول ومصرف خوارکی آن ،تماس با قسمتهای سمی و...)

4- علفهای هرز به عنوان پناهگاه ومیزبان حد واسط برخی از عوامل بیماری وآفات گیاهان زراعی محسوب می گردند وبطور غیر مستقیم می توانند خسارت زا باشند .

5- صرف هزینه ،زمان وانرژی در جهت کنترل علفهای هرز وکم رنگ شدن اقتصاد تولید محصول .

راههای تکثیر وانتشار علفهای هرز :

علفهای هرزبیشتراز طریق تولید بذر تکثیر می یابند ولی تعدادی علاوه بر تولید بذر از طریق ساقه یا ریشه های خزنده و زیر زمینی نیز تکثیر می یابند.بطوریکه اگر ریشه ها یا ساقه زیر زمینی قطعه قطعه شود از هرقطعه یک بوته جدید علف هرزمی تواند بوجود آید  . توسعه وگسترش علفهای هرز از طریق تولید زیادی بذر وجوانه زدن آنها در سالهای بعد می باشد .بذر علفهای هرز توسط عواملی مختلفی مانند:باد ،آب ، آبیاری ،حیوانات ،استفاده از بذور نا مرغوب وآلوده به بذر علفهای هرز وهمچنین توسط انتقال خاک داری بذرعلفهای هرز به مزراع دیگر که توسط ادوات کشاورزی ممکن است انجام پذیرد، منتشر می شوند .

طبقه بندی وشناسایی علف های هرز :

علف های هرز  از نظر گیاه شناسی دارای خانواده های متعدد ودارای جنس ها و گونه های زیادی هستند . علف های هرز  دارای چندین روش طبقه بندی می باشد  . طبقه بندی از نظر گیاه شناسی ، طبقه بندی از لحاظ یکساله یا دوساله و چندساله بودن و طبقه بندی از لحاظ شکل ظاهری (پهن برگ ونازک برگ بودن ) شناسایی علفهای هرز به ما در جهت کنترل بهتر آنها کمک می نماید .علفهای هرز از تنوع زیادی برخودار بوده ودر مناطق مختلف وشرایط متفاوت از قییل ارنفاع ،شیب،نوع خاک (اسیدی یا قلیایی)،رطوبت وشرایط مختلف اقلیمی علفهای هرز متنوعی را می بینیم  علفهای هرز در مقایسه با محصولات زراعی به شرایط سخت محیطی ،رطوبت کم،غیر حاصلخیز بودن خاک ودر حالت کلی به حداقل امکانات جهت رشد عادت کرده اند وبا توجه به روشهای تکثیری متفاوت کنترل آنها مشکل می باشد .در این نشریه با توجه به گستره وسیع طبقه بندی وبه منظور کاربردی کردن نوع طبقه بندی سعی کردیم تا از لحاظ شکل ظاهری علف های هرز مهم وخسارت زا را در حد توان شناسانده وروشهای کنترل آنها را یاد آورشویم .

طبقه بندی، شناسایی و کنترل  علفهای هرز

1- پهن برگ:

پیچک صحرایی (سارماشیق)

علفها هرز چند ساله بوده وتوسط بذر وساقه های خزنده (ریزوم)تکثیر می یابد. برای کنترل پیچک می توان در غیر فصل زراعی (عدم وجود زراعت در زمین)ویا زمان آیش گذاری ،در مزارع آبی ودیمزارها با استفاده از علفکش عمومی (همه چیز کش )مانند رانداپ وسم پاشی مزرعه با آن ویا منحصرا در مزارع آبی با شخم عمیق وجمع کردن ریزوم وریشه های علف هرز با دندانه میخی اقدام به کنترل کرد.

شقایق (خشخاش)

گیاهی یک ساله بوده وتوسط بذر تکثیر می یابد ساقه آن در پایین کرکدار ،که با استفاده ازعلفکش توفوردی وسم پاشی در مرحله 4تا 6برگی می تواند کنترل گردد

گل گندم (گوگ ککله)

علف هرز یک ساله بوده وتوسط بذر تکثیر می یابد وعلف هرز اختصاصی گندم می باشد . ساقه دارای انشعابات وبصورت کرکدار و تارعنکبوتی می باشد وکنترل آن با علف کشهای توفوردی وگرانستار می باشد.

تربچه وحشی (ترپک یا ساری چیچک)

این علف هرز یکساله واز علفهای هرز مهم مزارع گندم بوده وتوسط بذر تکثیر می یابد در زمان تشکیل بوته کامل گل های زرد رنگ تولید می کند .این علف هرز براحتی توسط علفکشهای توفوردی یا وگرانستار کنترل می گردد.

فرفیون(سوتی جه)

علف هرز ی یکساله می باشد .بوته آن بدون کرک ،که توسط بذر تکثیر می یابد و از علفهای هرز عادی مزارع گندم بوده وبیشتر در مزارع دیم دیده می شود .در صورت شکسته شدن ساقه شیرابه سفید از آن خارج شده که سمی می باشد .کنترل آن توسط علفکش توفوردی می باشد.

ازمک (ایلان گولی،آق گول)

این گیاه چند ساله وبا رویش زمستانه بوده دارای انشعابات زیاد در بالا وبا گلهای سفید  میباشد که توسط بذر وریشه های سطحی  تکثیر می یابد .با علفکشهای توفوردی وگرانستار وسم پاشی در زمان مناسب کنترل می شود.

خاکشیر(شوورن)

این علف هرز یکساله که بذر آن جوانه زنی نیاز به سرمای تقربیا دراز مدت دارد ودر نقاط سرد سیری قدرت تکثیر فراوان دارد دارای بوته علفی وکرکدار وبا گلهای زرد می باشد  توسط سموم توفوردی ویا گرانستار وسم پاشی در زمان مناسب براحتی کنترل می گردد.

شیر پنیر(بی تی راخ)

این علف هرز یکساله وخزنده  بوده وبا استفاده از بوته های گندم بالا می رود .توسط بذر تکثیر یافته وعلاوه بر رقابت با گندم باعث خوابیدگی آن نیز می شود .علفکش توفوردی برروی این گیاه کم تاتیر بوده ولی گرانستار آن رابه خوبی کنترل می نماید.

ترشک (تورشک)

گیاهی چند ساله با ریشه ای قوی وضخیم  با ساقه ای ایستاده وقرمز رنگ است که توسط بذر وریشه تکثیر می یابد .سم پاشی در موقع مناسب با علفکشهای توفوردی وگرانستار آن را کنترل می کند.

خارشتر (دوه تیکانی)

گیاهی چند ساله با رویش بهاره ودارای بوته ای نیمه چوبی است .کنترل آن با سمومی مانند توفوردی مشکل بوده وبیشتر توسط عملیات زراعی مانند آیش گذاری مزرعه وشخم عمیق و جمع آوری میسر می باشد.

بابونه (بابانک)

علف هرز یکساله با رویش بهاره بوده ودارای گلهای سفید با ساقه ایستاده  است که در بالا منشعب شده ودارای موهای پراکنده می باشد وتوسط بذر تکثیر می یابد.این گیاه براحتی توسط سموم توفوردی وگرانستار وسم پاشی ازبین می رود.

تلخه (آجی ککله)

گیاهی چند ساله با رویش پاییزه و دارای بوته ای کرکدار وبه رنگ سبز مات با گلهای بنفش است که توسط بذر و ریشه تکثیر می یابد. کنترل شیمیایی آن مشکل بوده وبوسیله جمع آوری ریزومها از سطح مزرعه می تواند کنترل شود.

طبقه بندی، شناسایی و کنترل  علفهای هرز

2- نازک برگها:

یولاف وحشی (وله میر)

این گیاه از علفهای هرز مهم مزارع گندم بوده ووجود یک بوته آن در یک متر مربع از مزرعه گندم باعث افت محصول کل مزرعه تا ده در صد می گردد.این گیاه یکساله بوده وتوسط بذر تکثیر می گردد . کنترل آن توسط سم پاشی در مرحله پنجه زنی با سموم نازک برگ کش مانند تاپیک وپوماسوپر ونیز استفاده از بذور گواهی شده وبوجاری شده ممکن است.

چاودار وحشی(چودار)

گیاهی یکساله شبیه گندم با خوشه های کرکی که ارتفاع بوته آن از گندم بیشتر می باشد ودر زمان خوشه دهی براحتی در مزرعه قابل تشخیص است .سموم نازک برگ کش آنرا کنترل نمی نمایند وباید توسط روشهای زراعی مانند سر چینی خوشه ها  در مزارع بذری گندم وکشت بذور گندم عاری از بذر چاودار کنترل گردد.

قیاق(قمیش)

گیاهی چند ساله با ارتفاع بلندتر از گندم وخوشه های بزرگ قرمز ومنشعب است که با ریشه های خزنده زیر زمینی تکثیر می یابد .این گیاه داری ترشحات سمی در ناحیه ریشه می باشد که از این طریق نیز به محصول خسارت وارد می نمایند همچنین درزمان برداشت محصول به دلیل علفی وسبزبودن در برداشت با کمباین مشکل ایجاد می کند .کنترل آن در مزرعه گندم توسط سموم نازک برگ کش مشکل و یا  غیر ممکن است .برای کنترل آن در زمان آیش علاوه بر شخم عمیق وجمع اوری ریشه ها در مراحل اولیه سبز شدن نیز از سموم علف کش عمومی مانند رانداپ یا پارا کوات می توان  استفاده نمود ولی اصلی ترین راه مبارزه با این علف هرز زهکشی مزرعه واز بین بردن شوری خاک می باشد.

جوموشک (آق اوت)

گیاهی یکساله ،زمستانه وعلفی  است که توسط بذر تکثیر می یابد .سموم نازک برگ کش تقربیاًبرروی این گیاه اثر نداشته وباید توسط آیش وتناوب ونیز کشت بذور عاری از بذر علف هرز وزهکشی زمین کنترل گردد.

کنترل علف های هرز

در خصوص علف های هرز سه نکته پیشگیری ،کنترل وریشه کنی مطرح می باشد مسئله پیشگیری یعنی جلوگیری از ورود بذر با کلیه اندامهایی که هر علف هرز می تواند توسط آن تکثیر بیابد به مزرعه.  اگر این مورد به خوبی اجرا شود از خسارات جلوگیری گردیده ومقرون به صرفه می باشد ولیکن برخی از عوامل که کنترل آنها از دسترس انسان خارج است ، مسئله پیشگیری را دچار نقصان کرده است .ریشه کنی علف هرز نیز نمی تواند به طور کامل انجام پذیرد چون این امر زمانی ممکن است که همه بذور علفهای هرز در یک زمان سبز شوند تا توسط سمپاشی ویا دیگر روشها ریشه کن شود.همچنین با توجه به اینکه تعداد زیادی از انواع بذور علف های هرز می توانند در حالت خواب رفتگی به سر برده وسالهای زیادی را در این وضع بمانند لذا نمی توان آنها را ازبین برد وبطور کلی ریشه کنی کرد . بنابراین  نتیجه میگیریم که به صورت صددر صد نمی توانیم با علفهای هرز مبارزه نماییم پس راه مناسب آن روش کنترل یعنی پایین نگه داشتن جمعیت علف های هرز وکاهش دادن خسارت آنها می باشد .کنترل توسط روشهای متنوعی انجام می پذیرد که اختصاراً به شرح زیر می باشد:

1- روش کنترل مکانیکی: یعنی استفاده از شخم با انواع ادوات کشاورزی مناسب ونیز انجام وجین دستی جهت  از بین بردن علفهای هرز.

2- روش کنترل زراعی: این روش شامل کلیه مسایل زراعی از قبیل رعایت تناوب زراعی (تعویض کشت سال به سال با محصولات دیگر)، انتخاب ارقام متناسب وپنجه ده، عملیات خاک ورزی، انتخاب زمان کاشت مناسب، تنظیم آبیاری، رعایت کاشت بذر در عمق وتراکم مناسب ونیز کشت گیاهی که توان رقابت با علفهای هرز آنها بالا است می باشد.

3- روش کنترل  بیولوژیک: یعنی استفاده از موجودات زنده مانند جانوران، حشرات، قارچها، باکتریها و... به عنوان دشمنان طبیعی شناخته شده برای کنترل علفهای هرز که در برخی موارد کاربرد داشته ولی فعلاً بیشتر جنبه تحقیقاتی دارد.

4-روش کنترل فیزیکی: عمل بوجاری وجداسازی بذر علفهای هرز از بذر گندم، استفاده از آتش برای کنترل علفهای هرز در حاشیه مزراع وجاده ها جزو روش های کنترل فیزیکی می باشند.

5 – روش کنترل شیمیایی: استفاده از سموم علفکش را شامل می شود که از راههای موثر و زود بازده بوده  ولی باید اصول آن را رعایت گردد (از نظر مقدار وزمان مصرف).

6- روش کنترل تلفیقی: یعنی استفاده از مجموعه روشهای گفته شده در بالا که بهترین نتیجه را داشته وعلاوه بر صرفه اقتصادی، عوارض سموم شیمیای وآلودگی های محیط زیست  را نیز کاهش می دهد و از روشهای کنترل مورد توصیه است.

کنترل شیمیایی علفهای هرز

در کنترل شیمیایی، از سموم علفکش برای کنترل علفهای هرز  استفاده می شود .علفکشها از نظر نوع وزمان مصرف وروش های استفاده مختلف می باشند .علفکشهای عمومی ،سمومی هستند که همه نوع علف هرز وحتی خود محصول را ازبین می برند مانند راند آپ که بیشتر در مزارع تحت آیش وحاشیه مزارع وکانالهای آبیاری مصرف می گردد.

علفکشهای اختصاصی وانتخابی سمومی هستند که علفهای هرز خاصی را در محصول خاصی مانند گندم کنترل می نمایند .مثلاً علفکشهای توفوردی وگرانستار (گیاهستار)را که منحصراً علفهای هرز  پهن برگ را در مزرعه گندم کنترل می نماید ویا علفکش تاپیگ وپوما سوپر که انتخابی مزراع گندم بوده وبرای کنترل علفهای هرز  نازک برگ بکار می روند. برخی از سموم علفکش دومنظوره نامیده می شوند مانند شوالیه وآسرت که هم برای کنترل علفهای هرز  نازک برگ وهم علفهای هرز  پهن برگ در مزارع گندم مورد  استفاده قرار می گیرد.

مقدار مصرف علفکشهای رایج فوق به شرح زیر می باشد.

-علفکش توفوردی 1 تا 5/1 لیتر در هکتار

-علفکش گرانستار 20 تا 25 گرم در هکتار

-علفکش تاپیک 7/0 تا 8/0 لیتر در هکتار (در مزرعه ی جو نباید مصرف گردد)

-علفکش پوماسوپر 8/0تا 1 لیتر در هکتار

-علفکش  شوالیه 400 گرم در هر هکتار

-علفکش آسرت 2 لیتر در هکتار 

در استفاده از سموم می توانیم برای صرفه جویی در زمان وانرژی، در صورت توصیه کارشناسان برخی از سموم را با هم دیگر اختلاط نماییم البته باید دقت نمود که همه سموم قابل اختلاط با هم نبوده وممکن است با هم سازگاری نداشته باشند، مثلاً  علفکشهای هورمونی  مانند توفوردی با هیچ کدام از علفکشها قابل اختلاط نیستند .ولی علفکش گرانستار با سموم ناز ک برگ کش مانند تاپیک وپوما سوپر قابل اختلاط می باشد.

کنترل شیمیایی علف های هرز

سم پاشی واصول ایمنی

برآورد وتعیین میزان آب مورد نیاز در سمپاش جهت عملیات سمپاشی نیز خیلی مهم می باشد .در سم پاش های مختلف میزان مصرف آب در هکتار متفاوت است مثلا سمپاش پشت تراکتوری بومدار  حدود 200 تا 300 لیتر آب وسمپاش پشتی موتوری 100 تا 120 لیتر آب مصرف می کنند . اگر مقدار آب استفاده شده در عملیات سمپاشی زیاد باشد سم رقیق می شود و تأثیر آن کمتر می شود و بالعکس اگر آب سمپاشی کم باشد سم غلیظ شده و به تمام مزرعه نمی رسد وحتی در قسمت های سم پاشی شده نیز ممکن است باعث گیاه سوزی شود . بنابراین قبل از استفاده از سمپاش در مزرعه می بایست نسبت به کالیبره کردن سمپاش اقدام نماییم .کالیبره  کردن یعنی  اینکه سمپاش مورد استفاده ما چه مقدار آب در یک هکتار مصرف می نماید.

نحوه ی عمل :

سطح کوچک وبا ابعاد مشخص زمین خالی را با استفاده از مقدار معینی آب خالص که درون سمپاش می ریزیم آب پاشی می کنیم وبدین وسیله مقدار آب مصرفی را به تناسب در یک هکتار بدست آورده وبعد مقدار توصیه شده از علفکش مورد نظر را به نسبت با مقدار آب لازم مخلوط کرده وشروع به سمپاشی می نماییم مثلاً اگر برای سمپاش پشت تراکتوری 400 لیتری، مقدار آب لازم برای یک هکتار 200 لیترباشد پس با یک مخزن پر (400 لیتری ) می توان سطح 2 هکتار را سمپاشی کرد وچنانچه اگر بخواهیم از علفکش تو فوردی استفاده کنیم که مقدار مصرف آن 1 لیتر در هکتار است پس باید در مخزن مقذار 2 لیتر علف کش بریزیم تا بتوانیم 2 هکتار را سمپاشی کنیم.

در سمپاشی مزارع به نکات زیر توجه داشته باشیم:

1- انتخاب علف کش مناسب و موثر در کنترل علف هرز غالب مزرعه ضمن مشورت با کارشناسان ذیربط

2- رعایت دوز سم توصیه شده و رعایت موارد فنی اختلاط و نحوه استفاده از علف کش

3- در دماهای پایین و بالا از علف کش استفاده ننماییم بطوریکه در مواقعی که هوا سرد است به دلیل توقف رشد علف هرز تاثیر پذیری علفکش کمتر خوهد بود. در استان اردبیل ودر مناطق سردسیری آن اواخر فروردین تا اوسط اردیبهشت ودر مناطق گرمسیری استان از اواخر اسفند تا اواسط فروردین بهترین زمان مصرف علفکش ها در غلات محسوب می گردد. (البته به شرط مناسب بودن وضعیت آب وهوا وبا نظر تیم کارشناسی شبکه های مراقبت مدیریت های جهاد کشاورزی).

4- قبل از اقدام به سمپاشی از وضعیت جوی خصوصاً بارش باران ومسیر وسرعت باد اطلاع بدست آورید.زیرا بارش باران باعث شسته شدن سم از روی علفهای هرز می شود و باعث پاشش غیر یکنواخت وبادبردگی وهدر رفت علف کش یا ایجاد خسارت در مزارع همجوار نا همگون می شود.

5- از اختلاط سموم علفکش ناسازگار با هم خصوصاً علفکش های هورمونی با سایر علفکشها خودداری نماییم.

6- در هوای آفتابی شدید از سمپاشی خوداری نماییم زیرا قطرات سم باقی مانده بر روی برگ ها در شرایط آفتابی شدید باعث ایجاد لکه های گیاه سوزی بر روی گیاهان زراعی مز گردد.

7- اگر از عفکش توفوردی می خواهیم استفاده کنیم ودر مزارع همسایه محصولاتی مانند یونجه، چغندر، حبوبات وپنبه کاشته شده باشد باید دقت نماییم تا این سم به این مزارع برخورد ننمایید. (خصوصاً مسیر باد بایستی در نظر داشت).

8- بعد از هر سم پاشی داخل مخزن وشلنگ ونازل آن را با آب ومواد شوینده باید بشوییم.

9- در سمپاشی وریختن سموم به داخل مخزن باید مسایل احتیاطی را رعایت نموده وباید از لباس مخصوص ودستکش وعینک وکلاه وماسک وکفش سمپاشی (چکمه ) استفاده نمود.

10- قبل استفاده از سموم بر چسب وبروشور سموم

را

مطالعه وبا کارشناسان ذیربط مشورت نمایید.

دستور العمل

دستور العمل پیش آگاهی و ردیابی آفت مهم و خطر ناک پروانه مینوز گوجه فرنگی

برای دریافت متن اینجا را کلیک کنید

حجم فایل :4.4 مگابایت فرمت :PDF

اصول کنترل آفات

منتظر نظرات و پیشنهادات شما دوستان هستیم

Mobile : [phone]

Email : [e-mail]

مقدمه:

اقلیم در روی فیز یولوژی و رفتار حشره هاتاثیر می گذارد.طول روز ودرجه حرارت اثرات مهمی در روی سیستم های هورمونی داخلی حشره ها داشته و می توانند مانند یک کلید قطع و وصل شروع یا خاتمه دوره ی فعا لیت یا دوره ی دیاپوز حشره ها را تعیین نمایدکه به نوبه ی خود اثرات نامساعد عوامل آب وهوا را در روی زنده ماندن , رشد وتولید مثل حشره کاهش می دهند.

آب وهوا حشرات را به صورت انفرادی (مستقل از تراکم جمعیت)تحت تاثیر قرار می دهد. به عبارت دیگر آب وهوابه طریق عامل مستقل از تراکم یا عامل غیره منتظره عمل می کند.اکثر پژوهشگران معتقدند که نوسانهای جمعیت تعداد کثیری از حشرات تحت تاثیر آب و هوا قرار دارند.

آب وهواو تاثیر آن بر حشرات:

مجموعه تغییرات روزانه,فصلی و سالانه درجه حرارت ,رطوبت,بارندگی وطوفان وبرف,تابش آفتاب آب وهوا را تشکیل می دهد.

با در نظر گرفتن این نکته که حشرات قابلیت تحرک دارندم می توانندبا جستجوی خود از میان محیط های زیستی متنوع قابل دسترس مناسب ترین آنها را انتخاب نمایند مشکلات موجود ابعادگسترده تری بخود می گیرد.

آب و هوا به چهار روش اساسی در روی فیز یولوژی حشرات تاثیر می گذارند:

1-تاثیر روی سیستم هورمونی داخلی

2-تاثیر در روی درجه ی بقاء زندگی

3-تاثیر روی رشد و نمو

4-تاثیر روی سیستم تولیدمثل

تاثیرآب وهوابر سیستم تولید مثل:

چون تاثیرآب وهوا بر این سیستم حائز اهمیت بیشتری است لذا ما ابتداآنرامورد بررسی قرارمی دهیم.حشره های مناطق معتدله به وسیلهء تغییر دادن فعالیت سلولهای مغزی ترشح کننده ی هورمون دیاپوزنسبت به کاهش طول روز واکنش نشان داده و به دیاپوزمی روند.در مرحله ی دیاپوز حشره نسبت به تغیرات درجه حرارت از خود واکنش نشان نداده ویاواکنش آن به حال تعلیق درمی آید.با شروع مرحله ی دیاپوزرشد و تولید مثل حشره متوفق گشته و حشره نسبت به سرما ویخبندان مقاوم می گردد.

دو روش مهمی که برای شکستن مرحله ی دیاپوزشناخته شده اندعبارتنداز:قرار دادن حشره در شرایط طول روزبلندمانندشکسته شدن دیاپوز سنجاقکوقراردادن حشره در درجه حرارت پایین مشابه سرمای زمستان به مدت طولانی.سیستم هورمونی حشره ها پس از خاتمه ی مرحله ی دیاپوزشروع به فعالیت کرده ورشدونمو دوباره ی حشره را ممکن می سازد و حشره بار دیگر با رشدونموو تولید مثل خودنسبت به تغییرات درجه حرارت محیط واکنش نشان می دهد.

تورنک نشان داده است که شرایط آب و هوایی مانیتو با تغییرات زیادی شروع مرحله ی دیاپوزودر نتیجه به طور غیر مستقیم در درجه ی بقاء زندگی مگس Bassa harreyi که انگل زنبور چوبخوار درخت کاج است ایجاد می کند. در شرایط معمولی مگس مزبور و زنبور میزبان آن هر دو دوره ی زندگی سالانه دارند.اگر شرایط آب و هوایی مساعدبوده و فصل رشد ونموزودرس باشد,لاروهای نئونات مگس انگل در معرض درجه حرارت های بالاوروزهای بلند قرار می گیرند.در تحت تاثیر این شرایط لاروها به سرعت رشد کرده و بدون اینکه به مرحله ی دیاپوز وارد شوند به صورت حشره های کامل نسل دوم در همان سال ظاهر می شوند.

با وجود این چنین شرایطی در هنگام ظهور حشره ی کامل نسل دوم مرحله ی زیستی مناسب حشره ی میزبان در دسترس نیست,از این رو این حشرات اکثرا تلف می شوند. این عدم هما هنگی بین دوره ی زندگی انگل و میزبان منجر به تلف شدن قسمت عمده ی جمعیت حشره ی انگل می گردد.

تاثیر آب وهوا در روی درجه ی بقاء زندگی حشرات:

به نظر می رسد که یخبندان های شدید ممکن است سبب مرگ و میر حشره ها گردد. مثلا در مناطق برف گیر کوهستان ها در فصل بهار می توان لاشه های حشرات مرده را مشاهده نمود که احتمالا در اکثر یخبندان های زمستانه تلف شده اند. پس از بارندگی های سنگین در ابهای جمع شده در منطقه ی بن برگ گیاهانی مانند Dipsacus fullonumنیز معمولا لاشه های شته های غرق شده مشاهده می گردد.

بادهای خیلی شدید می تواند توده های حشره های مهاجر را به دریاببرد که در آنجا در اثر غرق شدن و یا در اثر تغذیه ی جانوران دریایی معدوم می شوند.آب وهوا اکثرا به طور غیر مستقیم نیز تاثیرات بسیار مهمی در روی انبوهی حشرات ایجاد می کند.

مثلا در اثر فصل بارندگی در جزیره ای در روی کنه ی شکارچی Pyemotesدر طول فصل خشک سال این کنه قادر است که اکثر تیپ لاروها و شفیره های سخت بال پوش نارگیل را که مینوز برگ درختان نارگیل است منهوم سازد ولی در فصل بارندگی کنه شکارچی انبوهی حشره ی آفت افزایش می یابد.

تا ثیر آب وهوا در رشد و نمو وتکامل فردی حشره ها:

درجه حرارت محیط برروی تمام واکنش های شیمیایی حشره ها تاثیر می گذارد.همانطور که انتظار می رود سرعت نشو ونمای یک گونه از حشره تحت تاثیر تغییرات اقلیمی , که بنوبه ی خود با تغییرات عرض جغرافیایی و ارتفاع منطقه از سطح دریا تغییر می کند , قرار دارد. مثلا حشره ای مانند کرم سیب که سطح انتشار وسیعی دارد,در مناطق جنوبی تر ممکن است دو ویا حتی سه نسل در سال تولید نماید.به همن ترتیب در همه ی نقاط در سال هایی که حرارت به نحوی استثنایی گرمتر از حد معمول باشد اکثر حشرات یک نسل اضافه می کنند.

حساسیت حشرات به طول روز ممکن است فقط به مرحله ی مشخصی از دوران زندگی حشره محدود باشد.کوربت نشان داد که سنجاقک Anax imperatorهمیشه در مرحله ی پوره گی به حالت دیاپوز زمستانه می افتد.در این مرحله پوره ها فعال بوده و تغذیه می کنند ولی قادر به استحاله به حشره ی کامل نیستند. این پوره ها درست قبل از آخرین پوست اندازی نسبت به طول روز حساسیت پیدا می کنند. در نیمه ی دوم تابستان کوتاهتر شدن تدریجی طول روز موجب رفتن پوره ها به حالت دیا پوز می گرددوقطع حالت دیاپوز و شروع استحاله به حشره ی کامل با افزایش تدریجی طول روز در ماههای فروردین و اردیبهشت سال آینده اتفاق می افتد.

نتیجه ی این واکنش نسبت به طول روز این است که اگر در اثر وجود مواد غذایی کافی پوره ها بتوانند قبل از شروع کاهش طول روز در تابستان به سن آخر برسند به سرعت رشد کرده وبه حشره ی کامل تبدیل می شوندو دوران زندگی خود را در یکسال تمام می کنند   .ولی اگرپوره ها پس از شروع کاهش طول روز در تابستان به سن آخر برسند,وارد مرحله ی دیاپوز شده به مدت 9 ماه در این مرحله باقی می مانند و دوران زندگی خود را در دو سال به پایان می رسانند. بدون توجه به این نکته تکامل این حشرات یک یا دو سال به طول انجامیده باشد,ظهور حشره های کامل همواره در زمان معین از سال انجام می گیرد.

تاثیر آب وهوا در روی تولید مثل حشره ها:

 اثر مستقیم درجه ی حرارت و روطوبت در روی تولید مثل و بقاء یک حشره اولین بار در روی مگس تسه تسه در آفریقای غربی مطالعه و گزارش شده است. این محققان متوجه شدند که درجه حرارت و روطوبت نسبی برای مگس تسه تسه از شرایط حیاتی اپتیمم خیلی فاصله داشته و حتی به حد کشندگی نزدیک می باشد.در یک رشته آزمایش ها درجه حرارت کشنده در مدت یک ساعت و درجه حرارت کشنده در مدت یک روز را برای این قسم تعیین نمودند.در یک رشته آزمایش ها ی دیگر در تحت درجه حرارت30 درجه سانتیگرد و 5 رژیم مختلف از رطوبت نسبی مگس های تسه تسه را در داخل شیشه ی مربا نگهداری کرده وهر روز یک وعده ی غذا به آنها دادند.وزن مقدار خون تغذیه شده به وسیله ی هر مگس از روی تغییر وزن  مگس در پیش وپس از تغذیه محاسبه گردید.

در این شرایط تعداد لاروها ی تولید شده توسط حشرات ماده ثبت گردید .هنگامی که درجه حرارت محیط در 30 درجه سانتی گراد ثابت نگاه داشته شد و رطوبت نسبی تغییر داده شده , حداکثر مدت زندگی مگس تسه تسه (11روز)در رطوبت های نسبی 19 درصد و 46درصدمشاهده گردید ودررطوبت نسبی 65درصد طول زندگی مگسها به حداقل خود یعنی کمتر از 5روز کاهش یافت. همچنین تعداد لاروهای تولید شده و وزن خون تغذیه شده در رطوبت نسبی 44درصد به حداکثر خود رسید.

ابن مطالعات اهمیت ویژه ی تغییرات روزانه ی رفتار مگس تسه تسه را در بقاء زندگی آن و امتیاز استراحت در سایه ی درختان بزرگ را در ساعت های گرم روز آشکار می سازد.

وارلی رابطه ی کاملا متفاوتی را بین شرایط آب و هوایی و تولید مثل مگس گالزا کشف نمود.

در منطقه ی مورد مطالعه ی وارلی حرارت های بالا همواره با رطوبت نسبی پایین توام می باشد.وارلی مشاهده نمود که در روز های آفتابی مگس ها در ساعات اول روز ,که رطوبت نسبی محیط مناسب است,فعال بوده و تخم ریزی می کند ولی به تدریج که هوا گرمتر شده و درجه حرارت به بالاتر از 20درجه ی سانتیگراد می رسد به محلهای خنک و مرطوب ودر مجاورت سطح زمین پناه برد ودر آنجااستراحت می کنند.

چهار اثر اساسی آب وهوا واقلیم که در بالا تشریح گردیدند جزو تاثیراتی بودند که اقلیم در روی فیزیولوژی حشره ها ایجاد می کنند.

شواهد تاثیر آب وهوا بر روی نوسانهای جمعیت حشرات در مزرعه:

تغییرات آب و هوا عامل اصلی تعیین کننده ی نوسانات جمعیت حشره ها است.یووارف معتقد است که نوسان های جمعیت ملخ ها که در مناطق نیمه کویری با مقدار بارندگی متغییر زندگی می کنند,کاملا به وسیله ی عوامل آب وهوایی ایجاد می شود.با این وصف تهیه ی آمار دقیق نوسان های جمعیت این ملخ ها و تدوین جدول زیستی آنها حتی برای دوره ی کوتاه ی از زندگی یک نسل به سبب انتشار نا منظم وعادت مهاجرت آنها کاری بسیار مشکل است.کی سعی نمود که علت طغیان ملخ استرالیایی را که در هر چند سال یکبار اتفاق می افتد,کشف نماید.در آن زمان به سبب فقدان آمار دقیق انبوهی ملخ ,جدول های زیستی ,اطلاعات فیزیولوژیکی و امکانات این محقق بسیار محدود بود.

مطا لعات کی نشان داد که ملخ مزبور برای تخم ریزی به خاک سخت ومرطوب احتیاج دارد و برای تغذیه وپناهگاه مراتع متراکم رت ترجیح می دهند.این ملخ به ویژه در جنوب شرقی استرالیا که اقلیمی با بارندگی کم ومتغیر دارد بیشتر طغیان می کرد.با این تصور که بارندگی موجب رشد علف های مراتع می شود ووجود مراتع سر سبز نیز موجبات افزایش انبوهی ملخ را فراهم می سازد,این پژوهشگر آمار هواشناسی مربوط به سال های طغیان ملخ را مورد مطالعه قرارداد تا ببیند که آیا در سال های طغیان ملخ تغییرات غیر مترقبه ای در آب و هوای منطقه به وقوع پیوسته است یا نه؟

این فرضیه که جمعیت ملخ دریایی فقط پس از بارندگی افزایش می یابد کاملا تایید شده است و فرایند های تنظیم کننده سطح انبوهی ملخ دریایی فقط پس از بارندگی افزایش می یابد کاملا تایید شده است و فرایند های تنظیم کننده سطح انبوهی ملخ دریایی و نیز علت اینکه چرا فقط گونه های ویژه ای از ملخ می تواند به حالت طغیان در آمده و گونه های دیگر قادر به این کار نیستند ,هنوز کاملا روشن نشده است.

کاشت و داشت و برداشت عدس

کاشت

در شبه قاره هند که بزرگترین تولید کننده عدس در دنیا می باشد، گیاه را در طی فصل زمستان در خاکهایی که رطوبت حاصل از بارانهای موسمی را در خود ذخیره کرده اند، می کارند. در ارتفاعات پائین کشورهای مدیترانه ای گیاه را طی زمستانهای مرطوب می کارند. در ارتفاعات بالا در ترکیه و ایران گیاه را بصورت بهاره در خاکهایی که در طی زمستان رطوبت ذخیره کرده اند می کارند. لازم به ذکر است در بعضی مناطق عدس در تناوب یکساله با غلات مخصوصاًَ پس از برنج به عنوان کود سبز کاشته می شود و یا بصورت کشت درهم اغلب با جو، خردل، نیشکر پائیزه یا کرچک کاشته می شود عدس سازگاری زیادی به انواع خاکها نشان می دهد و می توان در خاکهای رسی سنگین تا شن لومی آن را کاشت عدس در خاکهای با حاصلخیزی متوسط تا کم نیز واکنش خوبی نشان می دهد. عدس را در خاکهای با PH حدود 5/5 تا 9 می توان کاشت. البته بسیاری از ژنوتیپهای عدس به شوری خاک حساس هستند هر چند مقاومت به شوری در عدس بیشتر از لوبیا سبز، سویا و لوبیا چشم بلبلی و کمتر از بسیاری از غلات مانند نخود، خلرو باقلا می باشد.

نحوه آماده سازی زمین و تاریخ کاشت

نحوه آماده سازی زمین به نوع خاک وسیستم کاشت بستگی دارد. هدف از شخم تهیه بستری نرم، فشرده و فارغ از علف هرز است که ضمن افزایش سرعت جوانه زنی مقدار بیشتری آب در خود نگه می دارد. زمین 1 یا حداکثر 2 مرتبه شخم می خورد که نوبت دوم به منظور پوشاندن بذر است. کاشت در عمق 4 تا 5 سانتی متری کافی است و افزایش وزن خشک و جوانه زنی مطمئن تر خواهد بود. تأخیر در جوانه زنی به علت کاشت عمیق چنانچه در درجه حرارت کم باشد افزایش می یابد. کاشت به صورت هیرم کاری در خاکهای با بافت سنگین که سله می بندند یا در زمینهای غیر مسطح که احتمال غرقاب شدن وجود دارد دارای مزیت است. تاریخ کاشت اثرات قابل ملاحظه ای بر عملکرد عدس دارد زیرا تغییر در تاریخ کاشت منجر به تغییر شرایط محیط گیاه در طی رشد می شود. تاریخ کاشت مطلوب گیاه از محلی به محل دیگر و گاهی از ژنوتیپی به ژنوتیپ دیگر فرق می کند. تاریخ کاشت مناسب در دشتهای شمالی و مرکزی هند اواسط آبان تا اواسط آذر است در هیمالیا که زمستان طولانی تر و رطوبت بیشتر است کاشت عدس بطور مطلوب تا اواخر آذرماه نیز امکان پذیر است. در ارتفاعات پائین منطقه غرب آسیا کاشت در اوایل زمستان محصول بهتری نسبت به کاشت در اواخر زمستان یا بهار دارد در ارتفاعات بالای مناطقی از ایران تاریخ کاشت مناسب. اوایل بهار است البته با تأخیر در کاشت در این مناطق عملکرد کاهش می یابد ولی مقدار پروتئین اضافه می شود.

روشهای کاشت عدس

کشت سنتی

در این نوع کشت که معمولا در قطعات کوچک اجرا میشود. با استفاده از شیوهای سنتی وقدیمی مبادرت به کشت می نمایند. در این نوع کشت پس از اجرای یک شخم عمیق در پاییز مجدداً در بهار یک شخم تکمیلی انجام می دهند وزمین تسطیح می شود. پس از هموار نمودن زمین بذر وکود مورد نیاز به وسیله دست بر وی زمین پاشیده شده وبه وسیله خیش به زیرخاک انتقال داده میشود. در اراضی دیم پس از اجرای یک شخم عمیق در پاییز برای حفظ رطوبت ذخیره شده و جلوگیری از تبخیردر بهار هیچ گونه عملیات شخم و برگردان خاک اجرا نمی شود وبه محض مناسب شدن شرایط کاشت دراسفند ماه و یا اوایل بهار بذر و کود مورد نیاز را پاشیده و به وسیله دیسک ویا پنجه غازی پوشانده میشود.

کشت مکانیزه

در این نوع کشت که مناسب ترین نوع کشت عدس می باشد در شرایط آبی در پاییز یک نوبت شخم عمیق 30-25 سانتیمتر اجرا می شود سپس با مساعد شدن شرایط خاک و هوا یک نوبت شخم تکمیلی به عمق 15-10 سانتی متر اجرا و سپس برای از بین بردن کلوخه ها از دیسک استفاده می شود باید دقت شود که شخم بهاره به موقع و به محض گاورو شدن خاک صورت گیرد پس از تسطیح زمین به وسیله ماله با در نظر گرفتن شرایط آبی و دیم و با توجه به نحوه کار ماشین های بذر کار مبادرت به کشت می شود.

تراکم

واکنش عدس به تراکم کاشت متفاوت بوده و به شرایط محیطی رشد گیاه و ژنوتیپ آن بستگی دارد. معمولاً بالاترین محصول با تراکم 300 الی 450 بذر در هر متر مربع بدست آمده است مطالعات روی تراکم و مقدار بذر جهت کاشت نشان داده است که در شرایط هندوستان برای عدسهای بذر ریز 60 الی 80 کیلوگرم در هکتار و انواع بذر درشت 120 الی 160 کیلوگرم درهکتار توصیه شده است.

کود

محصول عدس به میزان 2 تن در هکتار، نیاز به 100 کیلوگرم ازت، 28 کیلوگرم P2O5 و 78 کیلوگرم K2O دارد. در شرایط همزیستی خوب گیاه با باکتری حدود 85 درصد نیاز گیاه به ازت برطرف می شود. لذا اضافه کردن ازت به خاک تأثیری بر افزایش عملکرد نخواهد داشت البته در خاکهای شنی که دارای مقدار کمی ماده آلی باشند افزایش 15 الی 25 کیلوگرم ازت در هکتار عملکرد را افزایش می دهد. در پاکستان در هر هکتار حدود 15 الی 20 تن کود حیوانی توصیه شده است حتی اگر در سیستمهای کشت مضاعف به گیاه اول کود حیوانی داده شده باشد کود حیوانی اثرات خوبی بر عدس ( گیاه دوم) خواهد داشت. نسبت به مقدار فسفر موجود در خاک حدود 10 تا 40 کیلوگرم فسفر در هکتار باید مصرف کرد. بطور کلی در سالهای کم باران واکنش به فسفر بیشتر است و بین واکنش عدس به فسفر و مقدار بارندگی یک رابطه خطی معکوس وجود دارد، کاهش گوگرد قابل دسترس در خاک محصول عدس را کاهش می دهد هنگامی که کود فسفر به صورت سوپر فسفات استفاده شود نیازی به اضافه کردن گوگرد نیست لیکن اگر فسفر به صورت سوپر فسفات وپلی فسفات باشد مصرف گوگرد دارای فواید اثبات شده ای خواهد بود عدس حساسیت زیادی به کمبود روی نشان می دهد لذا با مشاهده اولین علائم کمبود بایستی 10 تا 15 کیلوگرم سولفات روی در خاک یا 5 کیلوگرم سولفات روی به شکل محلول پاشی در شاخ و برگ استفاده کرد.

آبیاری

عدس از نظر نیاز به رطوبت مشابه غلات است و بسته به نوع واریته و محل رویش نسبت به تعریق گیاه فرق خواهد کرد. بحرانی ترین مرحله نیاز گیاه به آب در زمان گل دهی می باشد. عدس به آبیاری بیش از اندازه نیز حساس است در خاکهای سنگین با نفوذپذیری کم و مزارع غیر مسطح غرقابی عملکرد کاهش می یابد.

داشت

مبارزه با بیماریها و آفات و علفهای هرز در مراقبت و نگهداری گیاه اهمیت بسزائی دارد.

علفهای هرز

به استثنای علفهای هرز انگل، عدس دارای علف هرز بخصوصی نیست. با توجه به اینکه این گیاه با غلات در تناوب است علفهای هرز همان فصل کاشت را می توان در مزارع عدس مشاهده کرد. از علفهای هرز می توان شیر پنیر، یولاف و گل جالیز را نام برد. علفهای چند ساله آلودگی کمتری در مزارع عدس ایجاد می کنند. که میتوان از این گروه قیاق، پیچک و پنجه مرغی را نام برد.

برای مبارزه شیمیایی میتوان از علف کشهای زیر استفاده نمود

تری بونیل و مالوران که قبل از سبز شدن در عدس برای کنترل علفهای هرز پهن برگ استفاده می شود.

برای کنترل علف های هرز برگ باریک از علف کشهای پرونامید، متوآلاکلر و دیلکوفوپ متیل استفاده می شود.

بیماریها و آفات

بیماریها: از بیماریهای عدس میتوان از موارد زیر نام برد:

پژمردگی آوند، پوسیدگی ریشه، بیماری زنگ، سفیدک پودری، سفیدک دروغین، آنتراکنوز و بیماری های ویروسی


آفات: از آفات می توان شته ها، کنه ها، سرخوطومی ها و سوسکهای انباری را می توان نام برد که به عدس حمله می کنند در این بین کنه ها بیشترین خسارت را وارد می کنند و سوسکهای انباری تا 80 درصد بذرهای انبار شده را مورد حمله قرار می دهند.

برداشت

برداشت عدس هم دستی و هم به وسیله ماشین انجام می‌گیرد.

برداشت پیش از موعد باعث چروکیدگی بذر می شود. زیرا بذرها بطورکلی پر نشده بوده اند. حال آنکه تأخیر در برداشت باعث ریزش غلافها و کاهش محصول می شود. بقایای گیاه، کاه و کلش و غلافها منبع غذایی با ارزشی برای دام به شمار می روند. مرحله مناسب کشیدن یا بریدن گیاه با دست هنگامی است که رطوبت بذرها حدود 30 درصد باشد و این رطوبت باید برای بکارگیری ماشین ( کمباین) باید 12 تا 14 درصد باشد.

دامنه انتشار

عدس ونژادهای مختلف آن درایران پرورش می یابند. به حالت نیمه وحشی نیز در نواحی مختلف دیده می شوند. کرمانشاه، همدان، لرستان، خرم آباد، کرمان، بم، فارس، بوشهر و میناب مهمترین مراکز تولید و پرورش عدس در ایران می باشند.

اثر هر یک از عناصر ماکرو و میکرو در گیاهان

عناصر پر مصرف (ماکرو المنت)

ازت در گیاه به صورت ترکیبات آلی ولی کم و بیش به شکل نیترید و نیترات دیده میشود.

ازت در ساختمان سلول گیاه به صورت پروتیین و اسید های نوکلییک و کلروفیل و آنزیم ها و هورمون ها شرکت دارد.

گیاهان در مقابل ازت عکس العمل های زیر را دارند.
افزایش رشد سبزینه ای
رشد و نمو و توسعه متعادل اندام ها
افزایش تولید پروتیین های گیاهی
افزایش تولید میوه و دانه
تیره رنگ شدن برگ ها به سبب افزایش کلروفیل
علایم کمبود: در یک لپه ای ها قسمت میانی پهنک برگ زرد شده و لبه برگ ها سبز باقی می ماند و در دو لپه ای ها تمام قسمت برگ زرد میشود.

فسفر: در ساختمان سلولی و در بسیاری از فعالیت های حیاتی گیاه دخالت دارد و باعث تسریع در رشد و رسیدن محصول شده و کیفیت محصول را افزایش میدهد.
علایم کمبود: در یک لپه ای ها به صورت نواحی یا نقاط قرمز رنگ یا ارقوانی بر روی سطح برگ دیده میشود و در دو لپه ای ها رگبرگ های مسن قرمز یا ارغوانی میشود.


پتاسیم : در ساختمان گیاه وجود ندارد و وجودش بخاطر ساختن بعضی اسید امینه ها ضروری است. پتاسیم درسنتز و انتقال کربو هیدرات ها و به طور کلی مصرف دی اکسید کربن موثر بوده و برای تشکیل دیواره سلول ضروری است.

جذب آب و تعادل جذب عناصر به پتاسیم نیاز دارد و سبب بالا بردن کیفیت محصول و راندمان فتوسنتز و مقاومت گیاه در برابر امراض میشود.
علایم کمبود: به طور کلی در دو لپه ای ها لبه برگ ها زرد و سپس قهوهای میشود و در یک لپه ای ها این علاعم از نوک برگ ها شروع میشود.


گوگرد : در ساختمان برخی از اسید های امینه و در تشکیل کلروفیل برگ ها نقش دارد.
علاعم کمبود: رگبرگ ها زرد شده ولی بقیه برگ سبز می ماند.( درست برعکس علایم کمبود منگنز و منیزیوم و آهن که فواصل رگبرگ ها زرد میشود.)

کلسیم: وظیفه کلسیم در ساختمان دیواره سلول به صورت پکتات کلسیم است.

علاعم کمبود: علایم در برگ های جوان نمایان است که رنگ سبز آنها مایل به زرد می شود و برگ های جوان چروکیده و باز نمیشوند و در کنار برگ ها پیچیدگی مشاهده میشود.

منیزیوم : در مرکز ملکول های کلروفیل و به صورت پکتات منیزیوم در ساختمان دیواره سلول وجود دارد.

علایم کمبود : در برگ های مسن دیده میشود .

علایم آن فواصل بین رگبرگ ها زرد میشود و رگبرگ ها سبز باقی می مانند.

عناصر میکرو (ریز مغذی) کم مصرف:

آهن و منگنز: منگنز در بعضی از سیستم های آنزیمی برای تولید پروتیین دخالت دارد و آهن در ساختمان بعضی آنزیم ها و بعضی از مواد رتگی دخالت دارد. آهن در عمل فتو سنتز و هم در تنفس گیاه نقش دارد.

علاعم کمبود : رگبرگ ها سبز باقی میمانند ولی فواصل بین آنها زرد میشود.

روی: در سیستم آنزیمی و اکسین و پروتیین و در عمل تنفس نقش دارد.

علایم کمبود: باریک و ضعیف شدن برگ ها که گاهی لکه های بر روی یرگ مشاهده میشود.

مس: وظیفه مس در ساختمان آنزیم هاست.

علایم کمبود : سبز ماندن رگبرگ ها و زرد شدن فواصل رگبرگ ها میباشد.

بر: برای تقسیم سلولی و جوانه زدن دانه گرده و انتقال بغضی هورمو ن ها و حرکت قند می باشد. در حالت کمبود غنچه ها رشد ننموده و در نتیجه برگ ها کوچک و ضعیف میشوند