نامهای تجارتی این سم امایت، کومایت هستند.
با فرمول مولکولی: C19H26O4S، فشار بخار 4 میلیبار در دمای 20 درجه سانتیگراد است. این کنهکش ابتدا توسط شرکت اونیرویال در سال 1964 ساخته و به بازار عرضه شد. ماده تکنیکال آن مایعی به رنگ قهوهای تیره است که در آب به میزان کم و در حلالهای آلی به خوبی حل میشود. در غلظتهای توصیه شده بر روی گیاهان اثرات منفی ندارد. پروپارژیت کنهکشی با اثرات حفاظتی متوسط در روی گیاهان است که خاصیت کنهکشی آن تا 15 روز باقی میماند. این سم برای زنبور عسل و دیگر گرده افشانها غیر سمی بوده و برای کنترل کنههای بسیار بهتر از دیکوفول عمل مینماید. این کنهکش حتی کنههایی را که به سموم فسفره مقاوم شدهاند را نیز کنترل مینماید.
سمیت آن برای انسان و دیگر پستانداران کم و 2000-1800=LD50 میلیگرم بر کیلوگرم است. این سم به صورت پودر وتابل 30% به میزان 3ـ2.5 کیلوگرم در هکتار و امولسیون 57% به میزان 2-1.5 کیلوگرم ماده خالص در هکتار توصیه میشود. دوره کارنس آن متوسط و دوام سمی آن 45 روز یعنی یکبار سمپاشی، 45 روز قبل از برداشت توصیه میشود.
قیاق(ذرت خوشه ای)
Sorghum halapense
Johnson grass
گیاهی است علفی چندساله از خانواده Poaceae که توسط بذر و ساقه های خزنده قابل تکثیر است.این گیاه ساقه زیرزمینی یا ریزوم قوی و قطوری دارد،ساقه های هوایی ان ماشوره ای و مانند بسیاری از گندمیان میانخالی است.ارتفاع این گیاه به 50تا150سانتی متر میرسد.
برگ قیاق باریک و بلند است و طول ان گاهی به 100سانتی متر میرسد در حالی که عرض ان از دو سانتی متر تجاوز نمی کند.گل اذین این گیاه خوشه ای باز و مخروطی شکل است،سنبله های ان اویزان وبه رنگ سبز یا قرمز متمایل به ارغوانی است. بلندی گل اذین از15سانتی متر تا50سانتی متر متغیر است.
قیاق سنبلچه های مضاعف دارد،یکی از انها بی پایه و تخم مرغی شکل است و نیم سانتی متر طول دارد،گلهایش هرمافرودیت و گلومهایش مقعر و بدون نوک و ریشک بوده که با موهای نرمی پوشیده شده است.گلوم تحتانی به ریشک مفصلی و تابیده ای که طول ان از10تا15میلی متر تجاوز نمی کند منتهی میشود.انتهای دو طرف گلوم تحتانی دندانه دار است. گلهای این نوع سنبلچه سه پرچم و یک تخمدان با خامه ای دراز و پر مانند دارد.سنبلچه دیگر باریک، پایه دار، و با مفصلی به ساقه گل دهنده متصل است، طول ان از5تا7میلی متر تجاوز نمی کند و گلومهایش مقعر و فاقد ریشک و گلهای آن نر و گاهی خنثی است که فقط از یک گلومل تشکیل یافته است.
دانه قیاق نسبتا درشت، شفاف، نوک تیز و تخم مرغی شکل است. رنگ دانه عنابی تند و مایل به سیاه است که قطر ان نزدیک 2تا3میلیمتر و طولش به 4تا 5میلیمتر میرسد. قیاق با آنکه به عنوان گیاه علوفه ای شناخته می شود مزاحمت زیادی نیز در مزارع ایجاد می کند و باعث آلوده ساختن محصول می گردد.این گیاه بیشتر علف هرز مزارع آبی به شمار می آید.ریشه های دائمی ان سطحی و نمو انها بدین ترتیب است که در نزدیکی سطح خاک به جلو می خزد و سپس یک قسمت از ان به سطح خاک نزدیک شده تولید ساقه می کند،در این موقع از زیر محل نمو ساقه ریشه هایی خارج می شود که به عمق زمین فرو می رود.عمل وجین چندان تاثیری در دفع این گیاه ندارد،عملیات کشاورزی باعث پخش ریزوم و انتشار ان در سطح مزرعه می شود.
قیاق علف هرزی است قوی که علاوه بر مزارع در کنار جاده ها و آبروها می روید و مورد چرای دام قرار می گیرد.این گیاه مانند سایر انواع سورگوم در بعضی شرایط به علت تراکم هیدروسیانیک اسید در برگهایش سمی است.در عین حال به دلیل قدرت تولیدی زیاد،دارا بودن ارزش غذایی مناسب،و دوام کافی ،ارزش علوفه ای خاصی دارد.در آسیا و منطقه مدیترانه، قیاق تنها جنس گونه سورگوم است که به وفور یافت می شود.
روشهای کنترل:
برای دفع قیاق باید سموم نفوذی مثل روغن مصرف شود تا ریشه های زیرزمینی از فعالیت باز بمانند. از سموم پولی بورکلریت، TCA،بروماسیل،وDMSA نیز می توان استفاده کرد.می توان با علفکش دالاپون به نسبت 5تا8کیلوگرم در هکتار یا رانداپ به نسبت10لیتر در هکتار،به هنگام گل دادن یا قبل از گلدهی در دفعات متوالی با این گیاه مبارزه کرد.
آترازین Atrazine
یکی از پر مصرفترین علفکشهای رایج دنیا است جهت کنترل بسیاری از کشیده برگها وپهن برگها (سلمه، خرفه، تاج خروس، پیچک صحرایی، سوروف، قیاق، گاو چاق کن و...) استفاده می شود. آترازین علفکشی است از گروه تری آزین که به سرعت توسط ریشه جذب و از طریق آپوپلاست انتقال می یابد. آترازین همچنین از طریق برگ نیز جذب می شود ولی انتقال آن صفر می باشد. آترازین درایران با نام تجاری گزاپریم (Gesaprim) و با فرمولاسیون WP80% به بازار عرضه می گردد.
کاربرد آترازین |
موارد مصرف: 1) آترازین+ آلاکلر جهت مبارزه باعلفهای هرز مزارع ذرت 2) آترازین+ آمترین جهت مبارزه باعلفهای هرز مزارع نیشکر 3) آترازین+ بروماسیل جهت مبارزه باعلفهای مناطق غیرمزروعی |
مقدار مصرف درهکتار: 1) یک تا 1.5 کیلوگرم آترازین+ 5لیتر آلاکلر قبل از کاشت ذرت مخلوط با خاک ویا بلافاصله بعد از کاشت و قبل از رویش ذرت 2) پنج کیلوگرم آترازین به تنهائی یا مخلوط با 4 کیلوگرم آمترین هنگام کشت بعد از ظهور علفها در کشت نیشکر 3) 30کیلوگرم آترازین+15کیلوگرم بروماسیل پس از رشد علفها در مناطق غیرمزروعی |